Logo Gmina Charsznica

Historia

HISTORIA CHARSZNICY

 

 Na przełomie wieków pojawia się w różnych dokumentach pod nazwą:

 

Karsnicza, Carznica, Karznicza, Krzasnicza, Karzsnycza, Ccharsdnicza, Charstnicza, Charsznycza, Carsznica, Charznicza, Charsnicza, Garsnicze, Charcznicza, Charznycza, Karnica, Charsnica, Charschnicza, Carsznycza, Karsnycze, Harzsnicza, Kasznica.

 

 Początki Charsznicy giną w mrokach dziejów. Dokładnej daty lokalizacji osady i jej założycieli nie ustalono. Istnieje nikła zbieżność fonetyczna pomiędzy Harzniczą a horszem (niem.) – wytapiaczem dziegciu, między Krzasniczą a krzakami oraz Karsniczą a karczowiskiem, co zdaje się być możliwe z racji mnogości borów, "krzów" i lasów u zarania dziejów Charsznicy.

 

 Wykopaliska archeologiczne potwierdziły fakt osadnictwa na ziemiach charsznickich w okresie epoki kamienia, mezolitu i neolitu. Zamieszkiwały je ludy ceramiki wstęgowej i pucharów lejowatych. Z epoki brązu pozostały ślady kultury mierzanowickiej, przeworskiej i łużyckiej. Widoczne są również wpływy cesarstwa rzymskiego.

 

 

 

 

CHARSZNICA

 

1262

 

2 października

 

Pierwsza pisemna wzmianka o Charsznicy w bulli papieża Urbana IV dotycząca zatwierdzenia prawa poboru dziesięciny z Miechowa, Strzeżowa, Zagorzyc, Chyczy, Jaksic, Falniowa, Uniejowa, Charsznicy (de Karsnicza), Skaryszewa, Kaliny, Zaborza, Chełma, Gobelcho i Kłaja w diecezji krakowskiej dla klasztoru Bożogrobców w Miechowie

 

1376 -1399

 

Właścicielem jest Mikołaj, Miczko Głąb z Charsznicy – syn Piotraszazm.1399

 

1376 - 1409

 

Charsznica jest własnością szlachecką i należy do Piotra, Piotrka, Piotrasza – brata Jaszka z Charsznicy

 

1384

 

W księgach ziemskich jest zapis na rzecz kmieci: Mikołaja, Jana, Błażeja i Staszka

 

1384 – 1400

 

W dokumentach stwierdzających prawo do dóbr charsznickich pojawia się Klemens z Charsznicy, Kluczyc, i Kwiliny herbu Lis, syn Mściwoja z Kwiliny, podkomorzy krakowski, podczaszy królowej (1387 –99)

 

1384 -1400

 

Część Charsznicy jest we władaniu Stachny z Wojsławic – żony Mikołaja Głąba z Charsznicy, wdowy po nim (1399), która w roku 1400 poślubiła Mikołaja z Zaborza, siostry Wojsława z Wojsławic

 

 

 

1385

 

 

Sąd w Książu: 

 

Mikołaj z Kuczkowa ma zapłacić karę XV w sprawie z Klemensem z Karsniczy o rów i pszczoły z wyjątkiem miodu, o 9 sk bezprawnie zabranych i o siano. Tego dnia, gdy był sąd, na termin przybył wysłannik Mikołaja oznajmiając, że jego pan jest chory, potem Klemens aresztował Mikołaja pijącego w Książu. Ponadto Mikołaj ma zapłacić karę XV przeciw kmieciom tegoż Klemensa z Kluczyc, których nieprawnie oskarżał.

 

Więcko – kmieć z Karsniczy, Piotrasz z Karsniczy przeciw Klemensowi z Karsniczy o dziedzinę. Klemens ma przedstawić sądowi dokument królewski.

 

Andrzej z Karsniczy – syn Piotrka ma sprawę.

 

Klemens z Karsniczy ma dać 7 grzywien pamiętnego za swoich kmieci w Kluczycach

 

1385 -1388

 

Trzykrotnie pojawia się zapis dotyczący Pełki – kmiecia

 

1385 -1409

 

Jan, Jaszek, syn Klemensa, brat Piotra ma prawo do ziemi

 

1386

 

Miczko z Karsniczy przeciw Jaszkowi zw. Płaza o część Świętosława w Wierzchowisku.

 

Franek z Makocic – domownik pana Jaszka przeciw Klemensowi z Karsniczy o 21 kop zboża i 6 groszy.

 

Klemens z Karsniczy przeciw Piotraszowi z Karsniczy nie stawił się w sądzie o część dziedziny i Piotrasz ją pozyskuje

 

1388

 

Klemens z Charsznicy (!) z synem Janem oddalają roszczenia Wojciecha z Czudca (pow. pilz.) o część dziedziny w Nienaszowie

 

1388 - 1389

 

11 kmieci z Charsznicy wystąpiło przeciw Piotrkowi z Charsznicy

 

Piotrek z Karsniczy przeciw Pabianowi – kmieciowi o poranienie wołu, prosięcia i 3 świń, które okulawił

 

1389

 

Kmiecie przekazują sprawę przeciw Piotrkowi z Charsznicy Ocie Tłustemu

 

Piotrek z Charsznicy oddala roszczenia kmiecia o zboże, siano i inne sprawy

 

1390

 

Prepozyt miechowski Marcin przeciw Piotrkowi z Karsniczy i jego 3. synom

 

Wroch z Wojsławic nie stawił się przed sądem przeciw Mikołajowi z Charsznicy o kmiecia trzymanego bezprawnie przez 2 lata w 3 i pół grzywien, których od niego nie chciał odebrać

 

Mikołaj z Charsznicy uwalnia Mikołaja Płazica z Sieciechowic ze sprawy o część dziedziny w Wierzchowisku

 

1392

 

Mikołaj ze Staszowa (pow. sandomierski) jako opiekun matki Nudkioznajmia, że udzieli Ziarnie satysfakcji z połowy dziedziny w Charsznicy, od czasu, jak objęła ją jego matka

 

Sąd najwyższy prawa niemieckiego na zamku krakowskim nakazuje Cześnikowi królowej – Klemensowi z Kwiliny, prowadzącemu spór z Ziarną przedłożyć w terminie przywileje na sołectwo w Charsznicy. Tenże Klemens ma zadośćuczynić Ziarnie i jego braciom za wszystkie szkody na część sołectwa w Charsznicy

 

Ziarno przeciw pani Staszowskiej o czynsz i korzyści z połowy sołectwa w Charsznicy "per 8 annons gui debebant provenisse in 4 expedicionibus"

 

1393

 

Mikołaj – syn pana Staszka ze Staszowa daje dług 10 grzywien Mikołajowi Ziarnie, połowę karczmy z czynszem 1 grzywny aż do czasu spłaty długu

 

Pani Staszowska – sołtyska z Charsznicy ma dać w terminie 20 grzywien Mikołajowi i Janowi z Charsznicy za służbę wojenną i obiady, które należą do sołectwa

 

1396

 

Pani Staszowska ze Staszowa może komukolwiek sprzedać część sołectwa w Charsznicy

 

1397

 

Sąd nadworny wyrokuje, że Agnieszka – wdowa po Stanisławie Ostaszowskim ze Staszowa może sprzedać lub posiadać pozyskaną na Mikołaju z Charsznicy połowę sołectwa w Charsznicy

 

1398 - 1400

 

Stachna – żona Mikołaja Głąba z Charsznicy Małgorzatą – wdową po Mikołaju Piątku z Wojsławic o dziedzinę w Wojsławicach

 

1399

 

Jaszek z Raszkowa wystąpił przeciw Mikołajowi Głąbiowi z Charsznicy ponieważ przekopał drogę meszną. 

 

Ciż godzą się o drogę meszną z Charsznicy do Tczycy

 

1399

 

Świadkowie w sprawie Stachny – wdowy po Mikołaju Głąbie z Charsznicy przeciw Piotrowi z Marcinowic zeznali, że Stachna wykupiła za swe pieniądze dziedzinę swego męża w Charsznicy i sprowadziła tu bydło z Wojsławic

 

1400

 

Świadkowie Piotrasza z Charsznicy zeznają, że Stachna – wdowa po Miczku Głąbie z Charsznicy nie wykupiła za swoje pieniądze z zastawu dziedziny Piotrasza

 

Piotr z Marcinowic pozyskuje prawem 5 grzywien i wiard (?) na Stachnie – wdowie po Mikołaju Głąbie z Charsznicy

 

Stachna – wdowa po Mikołaju Głąbie z Charsznicy, obecnie żona Mikołaja – dziedzica Zaborza przekazuje prowadzenie sprawy mężowi przeciw Piotraszowi z Charsznicy

 

Kmiecie pani podczaszyny Elżbiety z Charsznicy zakładają sprawę

 

Piotrasz z Charsznicy ma zapłacić w terminie 2 kopy i 6 grzywien groszy praskich Mikołajowi z Zaborza

 

Stachna – wdowa po Mikołaju Głąbie z Charsznicy przeciw Piotraszowi z Charsznicy o 20 grzywien długów Mikołaja

 

7)Małgorzata – żona Dziwisza z Wojsławic pozyskuje prawnie 60 grzywien posagu i wiana na Stachnie – wdowie po Mikołaju Głąbie z Charsznicy, w których trzyma dziedzinę w Wojsławicach

 

Stachna – wdowa po Mikołaju Głąbie z Charsznicy przeciw Piotraszowi z Charsznicy o 20 grzywien długów po mężu

 

Stachna – wdowa po Miczku Głąbie z Charsznicy przeciw Pietraszowi z Charsznicy o czynsze, żyto, pszenicę, jęczmień, groch, owies, 7 krów, 8 świń i konia wartego 5 grzywien

 

Pietrasz z Charsznicy pozyskuje świadectwem świadków na swej synowej Stachnie – wdowie po Mikołaju Głąbie z Charsznicy połowę dziedziny ojcowskiej w Charsznicy

 

Pietrasz z Charsznicy ma dać w terminie 3 grzywny synowej Stachnie, a ta ustąpi mu pół łana w Charsznicy, a jeśli jej nie da, wówczas ta będzie trzymać w zastawie pół łana

 

Stachna – wdowa po Miczku zwanym Głąb z Charsznicy z Małgorzatą – żoną Dziwisza z Wojsławic o dziedzinę w Wojsławicach

 

Mikołaj Zaborski obecnie z Charsznicy – pisarz ziemski krakowskiprzeciw kmieciom pani podczaszyny Elżbiety z Charsznicy o bezprawne wycięcie drzez i krzaków w jego dąbrowie należącej do Uniejowa

 

 

Autor tekstu: Beata Badoń

 

 

Całość Tekstu do pobrania poniżej.

 Historia Charsznicy

Wójt gminy zaprasza

Urząd Gminy w Charsznicy

ul. Kolejowa 20
32-250 Charsznica
tel.: 41 383-61-10
fax: 41 383-62-40
e-mail: urzad@charsznica.pl

Zobacz również

wersja językowa

Kalendarz

czerwiec 2025
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
Ni
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30

Zegar

  • :
  • :
Akceptuję

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies.